بروزرسانی: 19 آذر 1404
کدام غذا باعث افزایش شیر مادر میشود؟
p>سلام دوست عزیز! شاید این جمله را بارها شنیده باشی: "شیرم کم شده، نمی دونم چی بخورم که شیرم زیاد بشه." من خودم، زمانی که مادرم شدم، روزها و شب ها دغدغه تغذیه ام این بود که چطور شیرم برای نوزادم کافی باشد. این دغدغه طبیعی همه مادرهای شیرده است. اما واقعاً کدام غذاها هستند که می توانند شیر مادر را افزایش دهند؟ آیا واقعاً تغذیه مادر تاثیر مستقیم روی مقدار شیر دارد؟ بگذار این مقاله را مثل یک گفتگوی دوستانه پیش ببریم و با هم این موضوع را باز کنیم تا جواب های علمی و قابل اعتماد را با چاشنی تجربه های شخصی ارائه کنم.چرا تغذیه مادران شیرده تا این حد مهم است؟
اول از همه باید بدانیم که شیر مادر تنها از خوراکی های مادر ساخته نمی شود، بلکه بدن یک فرآیند بسیار پیچیده را طی می کند تا با توجه به نیاز نوزاد شیر بسازد. اما این به این معنی نیست که تغذیه بی تاثیر است! بر اساس تحقیقات (American Journal of Clinical Nutrition, 2015)، رژیم غذایی مادر می تواند کیفیت و کمیّت شیر را تحت تاثیر قرار دهد، به خصوص از لحاظ ویتامین ها و برخی مواد معدنی. پس اگر می خواهید از شیرتان برای نوزادتان بهترین هدیه را بسازید، تغذیه سالم و هدفمند اهمیت دارد.
غذاهای سنتی و علمی که شیر مادر را زیاد می کنند
خوراکی های دیگر که به دیده ی علم به افزایش شیر کمک می کنند
آیا می دانستید برخی غذاهای مغذی مثل زرده تخم مرغ، مغزهای خام مثل بادام و گردو و همچنین حبوباتی مثل عدس و ماش، منابعی غنی از پروتئین و ویتامین های گروه B هستند که به عملکرد بهتر بدن در تولید شیر کمک می کنند؟ من خودم همیشه یک کاسه عدس پلو را دوست داشتم مخصوصاً در روزهای پرکار مادر بودن که حسابی به انرژی نیاز داشتم. پژوهش ها نشان داده اند که وجود این مواد مغذی در رژیم غذایی روزانه مادر باعث افزایش کیفیت شیر و سلامت مادر و کودک می شود (WHO Guidelines, 2003).
آیا باید شیر و لبنیات مصرف کنم؟
یک سوال خیلی رایج که خودم هم اولش می پرسیدم: "آیا مصرف لبنیات شیرم را بیشتر می کند؟" جوابی که تقریباً قطعی است، بله. لبنیات منبع عالی کلسیم هستند و بدن مادر در دوران شیردهی به آن ها نیاز دارد. تحقیقات مختلف، از جمله یک مطالعه منتشر شده در Nutrition Journal (2017)، نشان داده که مصرف کافی کلسیم می تواند به سلامت مادر و تولید شیر سالم کمک کند. البته مثل هر چیزی تعادل مهم است. قرار نیست فقط شیر و پنیر بخورید و از سبزیجات غافل شوید!
چای و دمنوش ها، دوستی یا دشمن؟
از طرف دیگر، چای بسیار پرطرفدار در ایران است و من هم عاشق آنم! اما آیا چای و دمنوش هایی که مصرف می کنید روی شیر تاثیر می گذارند؟ پاسخ این است که برخی دمنوش ها مانند دمنوش رازیانه، زیره و زنجبیل می توانند محرک تولید شیر باشند. اما مصرف زیاد چای سیاه یا قهوه به دلیل کافئین ممکن است کودک شما را تحریک کند یا حتی شیردهی را کاهش دهد (Pediatrics, 2015). پس توصیه می کنم اگر دلتان چای می خواهد، آن را کمی رقیق تر بیاورید و دمنوش های گیاهی را جایگزین کنید.
من خودم چه تجربه ای داشتم؟
یادش بخیر، وقتی شدم مادر، روزهای اول پر از دلهره بودم. مادرم به من گفت دمنوش رازیانه و شیر گرم بخور و نگران نباش. البته من هم سراغ عدس، سبزیجات تازه، و البته آجیل های تازه کاشتم. باور کن، تاثیرش را دیدم. شیرم آنقدر خوب شده بود که حتی پرستارها تعجب کردند! این ها همه نشان می دهند که تغذیه باز هم یک راز بزرگ برای شیر سالم و کافی است. ولی یادت نرود هر بدن متفاوت است، پس بهتر است با پزشک یا مشاور تغذیه مشورت کنی.
نکته مهم در تغذیه و افزایش شیر
یکی از نکات کلیدی که باید همواره در نظر داشته باشیم، استراحت کافی و روان آرام است. تغذیه فقط یک طرف داستان است، اما فشار، استرس و خستگی می توانند تولید شیر را کاهش دهند. پس لطفاً خودت را بیش از حد تحت فشار نگذار. همانطور که یک حدیث نقل شده می گوید: «مادران بهشتی هستند»، پس باید به بدن و روان خود برای این مسیر شیرین اما چالش برانگیز احترام بگذاری.
نکات پایانی و یادآوری دوستانه
اگر بخواهم جمع بندی کنم، بهترین غذاها برای افزایش شیر مادر، آن هایی هستند که پروتئین، ویتامین ها، مواد معدنی، و حتی گیاهان دارویی طبیعی را در ترکیب داشته باشند. غذاهایی مثل عدس، ماش، رازیانه، سبزیجات تازه، لبنیات، و آجیل ها باید در رژیم روزانه مادر گنجانده شوند. اما هیچ چیز بهتر از حمایت عاطفی، استراحت کافی و آرامش ذهنی نیست. امیدوارم این مقاله به تو کمک کند که با دانشی جدید به سراغ تغذیه ات بروی و به نوزادت شیر با کیفیت و کافی تقدیم کنی. تو فوق العاده ای!
سوالات متداول درباره افزایش شیر مادر
- ۱. آیا خوردن شیر بیشتر باعث افزایش شیر مادر میشود؟
- مصرف لبنیات به دلیل کلسیم بالا به بهبود کیفیت شیر کمک می کند، اما مصرف بیش از حد شیر تنها کافی نیست و باید همراه با رژیم متنوع باشد.
- ۲. آیا همه مادران باید دمنوش رازیانه مصرف کنند؟
- دمنوش رازیانه به عنوان یک گیاه افزایش دهنده شیر شناخته شده اما بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت شود، به ویژه در صورت حساسیت.
- ۳. مصرف آب کافی چه تاثیری دارد؟
- آب نقش حیاتی در تولید شیر دارد، کم آبی می تواند باعث کاهش میزان شیر شود، پس روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
- ۴. آیا استرس باعث کاهش شیر مادر میشود؟
- بله، استرس و فشار روانی می توانند هورمون های لازم برای تولید شیر را تحت تأثیر قرار دهند و باعث کاهش شیر شوند.
- ۵. چه غذاهایی باید در دوران شیردهی پرهیز شود؟
- غذاهای خیلی تند، کافئین زیاد، الکل و غذاهای فرآوری شده بهتر است محدود شوند چون ممکن است باعث ناراحتی کودک شوند.
| موضوع | خلاصه نکات کلیدی |
|---|---|
| تغذیه مادران شیرده | تغذیه سالم و متنوع شامل پروتئین، ویتامین ها، و مواد معدنی ضروری است. |
| خوراکی های افزایش دهنده شیر | عدس، ماش، رازیانه، سبزیجات تازه، لبنیات و آجیل ها موثر هستند. |
| دمنوش ها و چای | دمنوش های گیاهی مثل رازیانه مفید اما چای قوی کافئین دار محدود شود. |
| اهمیت استراحت و آرامش | کاهش استرس و خواب کافی نقش مهمی در افزایش شیر دارد. |
| مشاوره و حمایت | در صورت نگرانی از کاهش شیر، حتما با پزشک یا مشاور تغذیه مشورت کنید. |